Jeśli nie chcemy korzystać z gotowych preparatów dla niemowląt, możemy przygotować samodzielnie mieszanki i potrawy dla niemowląt. Poniżej przedstawiamy przepisy na tego typu soki, zupki, mieszanki.

Sposób przygotowania mieszanki mlecznej dla niemowlęcia

Składniki:

• Mleko w proszku: 9 g (3 płaskie łyżeczki podawanej dziecku mieszanki mlecznej)
• Woda: 85 g

Zagotowujemy wodę. Studzimy do temperatury poniżej 40 stopni Celsjusza. Wsypujemy do ciepłej wody wymaganą ilość mieszanki mlecznej. Przelewamy do wyparzonej, wygotowanej butelki.

Jeśli producent mieszanki mlecznej dla niemowląt podaje inne proporcje wody i mleka w proszku, zastosujmy się do tych wskazówek. Upewnijmy się, że woda do której wsypujemy mieszankę mleczną nie jest zbyt gorąca i przed podaniem sprawdźmy, czy ma odpowiednią temperaturę. Temperaturę mieszanki mlecznej dla niemowlęcia sprawdzić możemy poprzez wylanie kilku kropel mleka na wewnętrzną stronę przedramienia powyżej dłoni. Jeśli krople mleka są ciepłe, ale nie parzą naszej skóry, temperatura mleka jest odpowiednia.

Przepisy na zupki jarzynowe dla niemowląt

Zupa jarzynowa z masłem lub olejem sojowym – składniki:

• Warzywa mieszane (obrane) 50 g
• Kasza manna (1 płaska łyżeczka) 5 g
• Można dodać odrobinę masła (3 g czyli na czubku łyżeczki płaskiej – można zrezygnować)
• Woda 62 g

Jarzyny starannie umyć (wyszorować), oczyścić, opłukać, zetrzeć na tarce do jarzyn lub pokrajać. Włożyć do wrzącej wody i gotować na silnym ogniu około pół godziny (lub dłużej – do miękkości), odcedzić (jeśli wywar jarzynowy się zredukował i jest go mało, uzupełnijmy niedobór wrzącą wodą).

Kaszę manną rozmieszać w zimnej wodzie lub w części ostudzonego wywaru, wlać na gorący wywar z jarzyn i gotować 15 – 20 minut. Ugotowane warzywa przetrzeć przez sito lub przepuścić przez maszynkę, połączyć z ugotowaną kaszką, dodać surowego masła, szczyptę soli, cukru do smaku i razem zagotować. Z podanej ilości produktów powinno być 120 g dobrze zagęszczonej zupy takiej (a nawet lepszej) niż gotowe, kupowane w sklepie zupki w słoiczkach. Jeżeli zupy jest mniej, dodać wrzącej wody; jeśli trochę za dużo, zredukować poprzez odparowanie nadmiaru płynu. Aby otrzymać większą ilość zupy, należy podaną ilość produktów odpowiednio zwiększyć.

Do przygotowania zupki jarzynowej użyjmy warzyw sezonowych. Im większa różnorodność wykorzystanych jarzyn, tym lepiej. W pierwszych miesiącach podawania samodzielnie przygotowywanych zupek, niech zawierają proporcjonalnie większą ilość marchwi. Dodawajmy do zupek – oprócz włoszczyzny – młodą kalarepę, kalafior, szpinak, botwinkę, brukselkę, włoską kapustę, selery, cebulę, zieloną pietruszkę itp. Dla niemowląt w dziesiątym-dwunastym miesiącu możemy warzywa ścierać na grubej tarce i po ugotowaniu do zupełnej miękkości już nie przecierać. W tym okresie możemy również podawać zupy bardziej jednorodne, podobne do zup dla dorosłych lub przygotowane na ich podstawie, np. zupę pomidorową, barszcz zabielany, botwinkę,  kalafiorową itp.

1. Jeżeli dziecko otrzymuje mieszanki mleczne z nie zmienionym tłuszczem (mleko krowie), zaleca się dodawać do zupy oleju sojowego zamiast masła.
2. Po dodaniu żółtka lub mięsa do zupy, jej wartość odżywcza zwiększa się o wartość dodanych produktów. Żółtko surowe, po dokładnym rozprowadzeniu zupą, należy razem zagotować, ciągle mieszając.
3. Zupę jarzynową na rosole możemy podawać 2 – 3 razy w tygodniu już w piątym miesiącu, poprzedzając wprowadzenie mięsa. W szóstym miesiącu natomiast zupę na rosole podajemy częściej, a z reguły w te dni, kiedy przyrządzamy mięso dla niemowlęcia.
4. Można również korzystać z zup jarzynowych produkowanych przez przemysł dla niemowląt.

Kasza manna na mleku krowim – składniki:

• Mleko pełne, płynne 100 g
• Kasza manna 4-6 g
• woda – około 50 g, która odparuje

Kaszę manną rozprowadzamy w zimnej wodzie. Wlewamy do gotującego się mleka. Gotujemy na wolnym ogniu ciągle mieszając. Po ugotowaniu ma być 100 g kaszy. Jeśli jest za gęsta, dodajemy wrzącej wody aż uzyskamy odpowiednią objętość i konsystencję.

Starszym niemowlętom, w wieku sześciu-siedmiu miesięcy, ilość kaszki należy zwiększyć do 6 g na 100 g porcji i podawać łyżeczką. Od siódmego miesiąca oprócz kaszy manny podajemy na zmianę kaszkę, ryż,, kaszę kukurydzianą.

Sucharek lub herbatnik z mlekiem

• Mleko płynne 100 g
• Sucharek (herbatnik dla niemowląt)

Wykonanie: Do przegotowanego mleka dodać cukru, utarty sucharek (herbatnik) i kilką razy zagotować. Po skończeniu powinno być 100 g (około 1/2 szklanki). Zamiast sucharka można podać świeżo suszoną bułkę lub herbatnik – najlepiej jest korzystać z herbatników specjalnie produkowanych dla niemowląt. Bułka do ususzenia musi być pulchna, biała i dobrze wypieczona.

Przepisy na papki z jarzyn dla niemowląt

Przyrządzamy je z marchwi, dyni, ziemniaków, szpinaku, kalafiora, kalarepy, buraków lub warzyw mieszanych.

Papka z marchwi lub buraków – składniki:

• Marchew lub buraki (oczyszczone) 80 g
• Masło (1 płaska łyżeczka) 5 g (można nie dodawać)
• Mąka (1 płaska łyżeczka) 3 g
• Mleko płynne 50 g

Marchew wyszorować, oskrobać, opłukać, pokrajać w cienkie talarki lub zetrzeć na tarce do jarzyn, zalać niewielką ilością wrzącej wody, dodać szczyptę soli, cukru i ugotować pod przykryciem do miękkości. Ugotowaną marchew odcedzić i przetrzeć przez sito lub przepuścić przez maszynkę. Surowe masło rozetrzeć w rondelku z mąką na jednolitą masę, rozprowadzić powoli z ciepłym mlekiem, podgrzać do zagęszczenia, połączyć z marchwią, dodać cukru i mieszając gotować 1 – 2 minuty. 100 g papki po przyrządzeniu = 2,5 łyżki stołowej, kopiastej. Dla niemowląt dziesięcio-, dwunastomiesięcznych marchwi utartej na tarce nie przecieramy.

Uwaga: Podobnie jak z marchwi przyrządzić możemy papkę z innych jarzyn: buraków, kalarepy, dyni, młodej brukwi itp.

Papka ze szpinaku – składniki:

• Szpinak oczyszczony
• Masło (1 płaska łyżeczka) 5 g – można zrezygnować
• Mąka (1 płaska łyżeczka waży 3 g)
• Mleko płynne

Szpinak przebrać, korzonki odrzucić, zostawić zdrowe liście i łodygi, bardzo starannie opłukać w dużej ilości wody kilka razy zmienianej i osaczyć. Szpinak włożyć na wrzącą, lekko osoloną wodę i odkryty zagotować kilka razy, aby łodygi zmiękły i z łatwością dały się rozcierać. Ugotowany szpinak osaczyć z wody i przetrzeć przez sito lub przepuścić przez maszynkę. Z masła i mąki przygotować zaprawkę jak do marchwi, dodać do szpinaku (ew. szczyptę cukru) i mieszając gotować 1 – 2 minuty. Po ugotowaniu natychmiast zestawić szpinak z ognia, aby zachował świeżą, zieloną barwę. Podobnie jak ze szpinaku przyrządzamy papkę z brukselki i kapusty włoskiej z tą tylko różnicą, że gotujemy je dłużej (do zupełnej miękkości) w małej ilości wywaru.
Papkę z kapusty włoskiej podajemy niemowlętom starszym. Brukselkę możemy łączyć pół na pół z ziemniakami puree dla złagodzenia goryczki.

Papka z ziemniaków (puree) – składniki:

• Ziemniaki obrane (1 ziemniak średniej wielkości) 80 g
• Mleko płynne 50 g
• Masło 5 g (można nie dodawać)

Ziemniaki wyszorować, cienko obrać, starannie opłukać, włożyć do wrzącej, leciutko osolonej wody i gotować na silnym ogniu pod przykryciem do miękkości. Ugotowane ziemniaki odcedzić, rozetrzeć na miazgę, dodać mleka i wymieszać. Przy obieraniu ziemniaków kiełkujących trzeba głęboko wycinać „oczka”.

Przepisy na potrawy z mięsa

Mięso gotowane dla niemowląt – składniki:

• Mięso cielęce surowe (chude) 100 g
• Wywar z warzyw lub woda

Mięso umyć i ugotować do miękkości wraz z warzywami przeznaczonymi na zupę lub papkę. Ugotowane mięso położyć na wyparzonym talerzyku i przytrzymując widelcem zeskrobać nożem i rozetrzeć na miazgę lub posiekać nożem na wyparzonej czystej deseczce, dodać do zupy lub papki z jarzyn i razem zagotować. Jeżeli przyrządzamy więcej mięsa, to możemy sobie ułatwić pracę, mieląc mięso w maszynce lub blenderem. Podobnie jak mięso przyrządzić możemy wątróbkę dla niemowląt (gotujemy krócej, 5 do 10 minut).

Warto pamiętać o pewnych zasadach:

1. Strata ciężaru mięsa po ugotowaniu dochodzi do 50%
2. Jeśli chodzi o rodzaj mięsa, może to być każde mięso chude, a więc oprócz cielęciny, wołowe, chude wieprzowe, królicze, drób. Poza tym ryby, najlepiej świeże i wysokogatunkowe podroby (wątróbki, serce, ozorki).

Pulpety dla niemowląt z gotowanej cielęciny – składniki:

• Cielęcina ugotowana 70 g
• Jajo (pół jaja) 25 g
• Bułka tarta
• Zielona pietruszka

Ugotowane mięso zmielić/zblendować. Rozbełtać, dodać mięsa, usiekaną zieloną pietruszkę, bułkę, dokładnie wymieszać. Uformować 3 – 4 okrągłe pulpety, włożyć do wrzącego rosołu, wywaru z warzyw lub zupy jarzynowej i gotować około 10 minut pod przykryciem.

Pulpeciki można robić z różnego rodzaju mięsa chudego, ryb, wątróbki.

Potrawy mleczne dla niemowląt

Twaróg – jak go samodzielnie przygotować
Mleko, z którego przyrządzamy twaróg dla niemowląt, musi być przed zakwaszeniem zagotowane i ostudzone.
Mleko zakwaszamy pasteryzowaną śmietanką (1 – 2 łyżeczki śmietanki na 1 szklankę mleka) lub kilkoma łyżeczkami zsiadłego mleka i pozostawiamy je w temperaturze pokojowej 24 do 36 godzin. Mleko zsiadłe należy ogrzewać z naczyniem, w którym się znajduje, w gorącej wodzie, uważając, aby sernik powstały z wytrąconego mleka ściął się delikatnie, a po odcedzeniu dał się łatwo rozetrzeć na gładką masę. Sernik zbyt silnie ogrzany jest zbity w twarde grudki i nie nadaje się dla niemowląt.

Ze 100 g mleka kwaszonego otrzymujemy około 15 g lekko odciśniętego twarogu. Przeciętnie na jeden posiłek nastawiamy 350 g mleka, tj. około 1,5 szklanki, gdyż na jednorazową porcję potrzeba 40?50 g twarogu.

Papka z twarogu

• Twaróg 40 g
• Mleko płynne 50 g
• ewentualnie cukier do smaku

Twaróg roztarty na bardzo gładką masę lub przetarty przez wyparzone sito połączyć z ciepłym mlekiem uprzednio przegotowanym z cukrem. Papkę z twarogu podajemy jako samodzielny posiłek lub jako dodatek do podwieczorku czy śniadania.

Papka z twarogu z herbatnikiem

• Twaróg 40 g
• Mleko płynne 45 g
• Cukier 5 g
• Herbatnik dla niemowląt 10 g

Mleko zagotować z cukrem, trochę ostudzić, zalać herbatnik, a gdy zmięknie przetrzeć z twarogiem przez sito. Stosować jak papkę z twarogu.

Twaróg ze szczypiorkiem

• Twaróg 50 g
• Mleko płynne 45 g
• Szczypiorek 5 g

Twaróg rozetrzeć na gładką masę, połączyć z przegotowanym mlekiem, nieco ochłodzonym, wymieszać z drobno posiekanym szczypiorkiem. Podawać jako dodatek do pieczywa.

Kisiel mleczny z żółtkiem

• Mleko płynne 100 g
• ewentualnie cukier
• Mąka ziemniaczana 5 g
• Połowa żółtka – 8 g

Więcej niż połowę mleka zagotować z cukrem i wanilią, a w pozostałym zimnym mleku rozmieszać mąkę ziemniaczaną i żółtko, wlać na mleko wrzące i ciągle mieszając zagotować. Kisiel możemy podać polany sokiem owocowym lub z owocami z cukrem podanymi obok kisielu (przed podaniem usunąć wanilię). Kisiel z żółtkiem możemy przyrządzić z mniejszą ilością mąki ziemniaczanej (2 – 3 g) i zalać nim jak sosem ugotowane owoce, np. jabłka, gruszki lub owoce surowe (truskawki). Owoce w tym przypadku rozgniatamy na talerzyku w trakcie karmienia.

Kluski lane z żółtkiem

• Mleko 100 g
• Żółtko (połowę) 8 g
• Mąka pszenna 6 g
• Cukier 2 g

Żółtko łączymy z mąką, dwoma łyżeczkami wody i mieszamy do uzyskania jednolitej masy. Wlewamy cieniutkim strumieniem na wrzące mleko, dodać cukru i kilka razy zagotować (kubeczek po cieście opłukać mlekiem, tak żeby zebrać całe ciasto). Kluseczki powinny być wielkości drobnej kaszy perłowej i bardzo miękkie. Po ugotowaniu powinno być 100 g masy. W razie potrzeby ? dopełnić świeżo przegotowaną wodą lub odparować.

Mleko z kawą zbożową

• Mleko płynne 100 g
• Cukier 10 g (można zrezygnować)
• Kawa zbożowa 1 – 2 g

Kawę wsypać na bardzo małą ilość wrzącej wody i gotować na wolnym ogniu 3 minuty. Ugotowaną kawę zestawić z ognia, aby się ustała i wlać przez sitko kilka łyżeczek do mleka zagotowanego z cukrem. Kawa powinna mieć charakter esencji, tak aby nie rozwodniła mleka, ale zmieniła jego smak i barwę. Poda-dawać na pierwsze śniadanie do pieczywa smarowanego masłem lub twarogiem.

Przepisy na przetwory owocowe dla niemowląt

Jabłka z cukrem

• Owoce obrane 100 g
• Woda 12 łyżeczki

Starannie umyte jabłka ścieramy na tarce, po czym łączymy z przegotowaną, gorącą wodą. Jeśli owoce są kwaśne, można lekko dosłodzić (jednak unikajmy, jeśli to możliwe, cukru).

Jabłkowy kisiel owocowy

• Jabłka (porzeczki, maliny, żurawina itp.) 50 g
• Mąka ziemniaczana 5 g
• Woda 100 g

Jabłka myjemy, kroimy, usuwamy gniazda nasienne, wkładamy do wrzącej wody – rozgotowujemy. Następnie przecieramy przez sito sito i powtórnie gotujemy. Mąkę ziemniaczaną rozprowadzić częścią zimnej wody (20 ml), wlać na wrzący przecier, ciągle mieszając zagotować. Na kisiel owocowy możemy użyć owoców mrożonych.Kisiel owocowy możemy podać z dodatkiem żółtka lub polać mlekiem.

Kisiel owocowy z soku lub przecieru dla niemowlaka

• Sok owocowy dla niemowląt 70 g
• Mąka ziemniaczana 5 g
• Woda 50 g

Wodę zagotować. Wlać mąkę ziemniaczaną rozprowadzoną w reszcie wody do wrzącej wody. Wlać sok, wszystko dokładnie i szybko wymieszać, aby powstała jednolita masa. Kisiel polać mlekiem. Kisiel owocowy przygotować z samodzielnie przygotowanych przecierów owocowych.

Kompocik dla niemowląt

Składniki

• Owoce oczyszczone 50 g
• Cukier 15 g
• Woda 100 g

Wykonanie: zagotować wodę z cukrem, włożyć owoce uprzednio starannie umyte, obrane i rozgotować. Rozgotowane owoce przetrzeć i zagotować powtórnie. W razie potrzeby dopełnić wrzącą wodą do 100 g. Na kompot dla niemowląt możemy używać owoców różnorodnych, przede wszystkim jabłek i owoców jagodowych, jak truskawki, maliny, agrest itp. Dla niemowląt starszych (10 – 12 miesiąc) jabłek możemy nie przecierać, należy je tylko dobrze rozgotować.

1. Dla niemowląt starszych przygotowujemy gęściejszy kompot – zwiększamy ilość owoców
2. Na kompot gotowany możemy używać owoców mrożonych.

Jajo sadzone na parze
Jajo rozbijamy, wylewamy na spodek. Stawiamy na rondelku z wrzącą wodą. Gotujemy wodę do momentu, w którym białko się zetnie lekko, natomiast żółtko pozostanie półpłynne. Jajo możemy posypać szczypiorkiem. Jeśli chcemy otrzymać j&jecznicę na parze, jajko należy zamieszać podczas podgrzewania. Do jajecznicy możemy dodać na 1 jajo 1 łyżeczki przegotowanego mleka i roztrzepać przed ścięciem się na parze. Przed wybiciem jaja spodeczek posmarować cienko masłem.

Powyższe przepisy zebrała moja Mama (już ponad 30 lat temu) i korzystała z nich, kiedy w sklepach nie było gotowych odżywek dla niemowląt. Część z nich pochodzi z publikacji medycznych z tamtych lat, których autorów nie znam. Ktoś może powiedzieć: przecież nie daje się soli, masła itd. Cieszę się świetnym zdrowiem (odpukać) i mogę śmiało stwierdzić, że sposób, w jaki byłam karmiona, był dobry, za co mojej Mamie dziękuję dzisiaj.

Warto – moim skromnym zdaniem – pójść po rozum do głowy i nie przyjmować bezkrytycznie wszystkiego tego, co fundują nam media w kwestii odżywiania niemowląt. Poglądy stale się zmieniają (chociażby na temat soli czy masła, mleka krowiego i ich przetworów).