Konflikt serologiczny

U wielu przyszłych matek istnieje lęk przed konfliktem serologicznym i jego skutkami, czyli chorobą cytotoksyczną noworodków. Lęk jest zbyt wielki, a często niepotrzebny. Zasadnicze wiadomości na temat tego schorzenia pozwolą matkom z cechą krwi Rh-ujemną spokojniej oczekiwać potomstwa. Podstawą powstawania konfliktu serologicznego jest niezgodność czynników krwi między matką a jej dzieckiem. Każdy człowiek ma jedną z czterech grup krwi – 0, A, B, AB, a oprócz nich – cechę Rh. Część populacji nie ma cechy Rh i są to tzw. osoby Rh-ujemne. Przyczyną powstawania objawów chorobowych jest wytwarzanie przeciwciał w ustroju matczynym przeciw cechom krwinek płodu. Najczęstszą przyczyną występowania konfliktu jest niezgodność w zakresie czynnika Rh.

Jeśli przyszła matka nie ma cechy Rh, czyli czynnik Rh w jej krwi jest Rh-ujemny, a jej dziecko odziedziczyło po ojcu cechę Rh, czyli ma czynnik Rh-dodatni, to wytwarza się między dwoma ustrojami niezgodność serologiczna. Cecha Rh-dodatnia płodu jest jakby czynnikiem obcym, drażniącym w stosunku do Rh-ujemnych krwinek matki.

Matka zostaje uczulona przez krwinki swego płodu. Następuje dramatyczna sytuacja, w której w ustroju matki, bez jej świadomości, powstają przeciwciała, jak gdyby broń do zwalczania krwinek dziecka. Przeciwciała powstające w surowicy matki przechodzą przez łożysko do płodu i niszczą częściowo jego krwinki przez ich zlepianie, a następnie rozpad.

W normalnych warunkach mała liczba czerwonych krwinek przechodzi od płodu przez łożysko do matki. Liczba ta jest większa w warunkach patologicznych. Nawet mała liczba obcych grupowo krwinek dziecka powoduje u matki powstanie przeciwciał, które przechodzą przez łożysko i niszczą krwinki dziecka. Przeciwciała anty-Rh powstają u matki nie od razu. W pierwszej ciąży tworzy się tak mała jeszcze ilość przeciwciał, że nie zaszkodzą pierwszemu dziecku. Liczba ich wzrasta proporcjonalnie w następnych ciążach. Przerwanie ciąży uczula matkę bardziej niż poród. Z pierwszej i drugiej ciąży może jeszcze urodzić się dziecko zdrowe, choć od drugiej ciąży już trzeba się liczyć z możliwością wystąpienia objawów chorobowych. Matki nie muszą się nadmiernie niepokoić, gdyż tylko 15% ludzi obojga płci nie ma czynnika Rh w krwinkach. Stosunkowo niewielki procent kobiet ma ujemny czynnik Rh i nie u wszystkich z tych matek dochodzi do konfliktu serologicznego. Co prawda choroba cytotoksyczna jest w większości wywołana niezgodnością w zakresie czynnika Rh, ale może także powstać z powodu niezgodności w zakresie grup głównych.

Proces ten zachodzi najczęściej w następującym układzie: matka ma grupę 0, a dziecko A. Krwinki grupy A dziecka powodują powstawanie przeciwciał typu odpornościowego u matki, a skutki tego procesu są podobne do konfliktu w zakresie czynnika Rh. W przeciwieństwie do niezgodności w zakresie Rh, w konfliktach w grupach głównych pierwsze dziecko choruje równie często jak następne. Z obu przyczyn u dziecka następuje niszczenie krwinek czerwonych przez ich rozpuszczanie. W następstwie tego procesu dochodzi do niedokrwistości, do nadmiaru składnika żółci zwanego bilirubiną, czego wyrazem jest przedwczesna i nasilona żółtaczka u noworodka.

Przy intensywnych objawach choroby cytotoksycznej ratuje się dziecko za pomocą transfuzji wymiennej krwi. Wówczas na miejsce krwi z uszkodzonymi krwinkami, z przeciwciałami i z nadmiarem bilirubiny, przetacza się specjalnie dobraną krew pełnowartościową.

Czy można nie dopuścić do choroby cytotoksycznej w zakresie czynnika Rh? Przyszła matka musi wiedzieć, że istnieje możliwość zapobiegania temu procesowi przy niezgodności czynnika Rh między małżeństwem. Każda kobieta pragnąca urodzić zdrowe dziecko musi znać swoją i męża grupę krwi oraz czynnik Rh. W przypadku niezgodności w zakresie czynnika Rh, jak i w grupach głównych, trzeba zgłosić się do badań serologicznych. Ciężarna pozostaje pod opieką poradni K, w której albo pobiorą od niej krew na badania, albo skierują oboje małżonków do odpowiednich badań w stacji krwiodawstwa. Lekarze, analizując wyniki, poinformują matkę, czy i kiedy musi się ponownie zgłosić w celu ponownych badań.

W razie wykrycia choćby niewielkiej ilości przeciwciał we krwi matki, trzeba powtarzać badania laboratoryjne co miesiąc. Ciężarna musi regularnie uczęszczać do lekarza poradni K. Czasem zaistnieje potrzeba umieszczenia ciężarnej przed spodziewanym porodem w szpitalu na oddziale patologii ciąży. Wszystkie wyniki badań wykonywanych w okresie ciąży zabiera przyszła matka ze sobą do szpitala i zaraz po przyjęciu pokazuje je lekarzowi.

Kobiety z wykrytymi w ciąży przeciwciałami powinny rodzić w szpitalach większych, w których pediatrzy, w razie potrzeby, stosują transfuzje wymienne. Jeśli ciężarna mieszka na wsi lub w małej miejscowości, musi otrzymać skierowanie do porodu w większym szpitalu w mieście. W razie leczenia dziecka transfuzją wymienną, należy się liczyć z przedłużeniem pobytu w szpitalu. Matka będzie mogła karmić noworodka dopiero po dłuższej przerwie, gdy przeciwciała znikną z jej pokarmu.

Obecnie zarysowuje się niezwykle korzystna perspektywa dla wszystkich przyszłych matek z wynikiem Rh-ujemnym. Rozpoczęto w Polsce produkcję immunoglobuliny anty-Rh neutralizującej przeciwciała u matki. Matka mająca czynnik Rh-ujemny, która urodziła w pierwszej ciąży zdrowe dziecko, otrzymuje zaraz po porodzie immunoglobulinę anty-Rh. W tej sytuacji nie potrzebuje obawiać się konfliktu serologicznego w następnej ciąży. W przyszłości zatem, jeśli matki będą systematycznie korzystały z opieki lekarskiej i nowych osiągnięć medycyny, nie będzie dochodziło do choroby cytotoksycznej u noworodków.

177 komentarzy do “Konflikt serologiczny

  1. Beata

    Witam, w pierwszej ciąży wykryto u mnie przeciwciała miano 4, po 3 latach zaszłam w ciążę i w 9 tyg. miałam już miano 16, w 11 tyg.stwierdzono poronienie chybione. W pierwszej ciąży w 10 tyg. miałam krwawienie i nie otrzymałam przeciwciał po porodzie rownież nie. Co teraz trzeba zrobić,aby uchronić się w trzeciej ciąży?

    Odpowiedz
  2. ania

    Tez mamy z mezem niezgodnosc i jestem w 25 tyg ciazy. Nie mieszkamy w Polsce i lekarz powiedzial, ze dostane 3 zastrzyki zeby zapobiec konfliktowi – w 28-mym, 32 tyg i po porodzie. I dostane je mimo, ze jest to moja pierwsza ciaza. Zdziwilo mnie to, bo slyszalam, ze w Polsce podaje sie zastrzyk tylko po porodzie, wiec troche sie zastanawiam, czy tutejsi lekarze troche nie przesadzaja. Ciekawe, co o tym myslicie?

    Odpowiedz
  3. Ewa

    Ja mam grupe krwi Rh – a moj maz Rh+ I w pierwszej ciazy mielismy komplikacje gdzie ponoc to sie nie trafia Mialam tak wysokie miano przeciwcial ze musialam rodzic przed wyznaczonym terminem Dziecko mialo zaraz po urodzeniu transfuzje wymienna a potem jeszcze uzupelniajaca Lekarze do tej pory nie widza jak to bylo mozliwe Wmawiali mi ze musialam poronic i ze to moja druga ciaza a nie pierwsza bo w pierwszej tych przeciwcial nie ma niby tak duzo a na koniec sie dowiedzialam ze imunoglobuliny nie dostane poniewaz ona i tak mi nie pomoze Dodali jeszcze ze nie mam co myslec o drugim dziecku no chyba ze zmienie meza

    Odpowiedz
  4. Magda

    mam pytanko mam przeciw ciała dodatnie czy to moze zagrozic zdrowiu dziecka lekaz nieudzielił mi informaci i martwie sie bo kolezanki mówią ze powiny byc ujemne

    Odpowiedz
  5. Aneta_22

    Konflikt serologiczny zajdzie gdy matka ma grupę krwi Rh(-) ojciec Rh(+) i dziecko Rh(+).
    Jednak konfliktowi można zapobiec poprzez podanie matce tuż po porodzie pierwszego dziecka sztucznych przeciwciał.

    Odpowiedz
  6. anna

    a co jak ja mam Brh+,mąż ma O rh+ i my konfliktu nie mamy, a ja przy trzeciej ciąży, wytworzyłam alo przeciwciała typu- c , i mam konflikt z dzieckiem. i teraz jezdzimy i walczymy ,bo ma niedokrwistośc hemolityczną (Hemolize)

    Odpowiedz
  7. Misia

    aa jeszcze dodam że pierwsza ciąża od początku coś było nie tak, od 7 tyg mialam plamienia, po ktorych od razu szlam na izbe przyjec lecz usg wykazywalo ze wszystko jest ok, plamienia nie ustawaly az w koncu dostalam goraczke i potworny bol głowy, niestety na ostatnim usg okazalo sie ze moja dziewczynka jest martwa, nie potrafili powiedziec czy to moj orgaznizm walczyl z ciaza,

    Usłyszalam jeszcze ze dla kobiet ktore maja konflikt syrologiczny niestety trudniej jest donosic dziewczynke niz chlopca, mam nadzieje ze teraz moje dziecko bedzie zdrowe i urodzi się normalnie w odpowiednim terminie, pozdrawiam

    Odpowiedz
  8. Misia

    Ja mam rh- i pierwsze dziecko okazalo się martwe w 4 miesiącu, po urodzeniu dostalam immunoglobuline antyRH i jestem w kolejnej ciąży i poki co wszystko jest ok, lekarz prowadzacy oznajmil mi ze to bardzo dobrze ze mam ta immunoglobuline w krwi ( poniewaz ona utrzymuje sie przez jakis czas tylko) i ta ciaza ma być silniejsza.

    Odpowiedz
  9. patrycja

    przestancie dziewuchy stekac czy te biedne dziewczyny umieja czytac czy nie! wstawcie sie chociaz w jednej w sytuacji tych dziewczyn czy mam:( bo te ktore tak pisza tego nie przezyly jest to troche skomplikowane i zdenerwowane gubia sie…sama to przezylam i poronilam z grupa krwi meza i dopiero teraz sie na swiat otworzylam 3msc nie widzialam nikogo,rozumiem je doskonale i wspolczuje im niech Bog Was wszystkie chroni i da wam i mi zdrowe piekne dzieciaki:)zycze z calego serca

    Odpowiedz
  10. werka

    konflikt jest gdy kobieta ma minus a mezczyzna plus… a dokladniej gdy dziecko przejmie plusika od tatusia. u mnie tak bylo ja brh- maz brh+ nasz synek brh+ ( po tatusiu) po porodzie dostalam przeciwciala ( bolesne ałka w 4 litery..;p) dzis 1,5 roku po cesarce staramy sie o 2 dzidziusia:)

    Odpowiedz
  11. Iwona

    Witajcie mam pytanie jeśli ja mam oRH- a mąż AB+ czy możęmy mieć dzieciątka juz raz poroniłam i chce tego przechodzic jeszcze raz

    Odpowiedz
  12. elżbieta

    u mnie nie ma konfliktu—więc dlaczego mój syn miał żółtaczkę i to bardzo dużą, tak, ze miał kroplówkę i naświetlania cały tydzień????

    Odpowiedz
  13. agnes

    witajcie,
    ja urodziłam dwie córeczki w odstępie dwóch lat, z mężem mam konflikt a obie córcie są zdrowe:) mi akurat podano zastrzyk po porodach bo córeczki maja grupę krwi po tatusiu. przyznam się szczerze że nie posiadałam tej wiedzy, ale teraz jak czytam to jestem przerażona czym to grozi.

    Odpowiedz
  14. Anonim

    tez mialam ten problem. mam Rh- a mąż Rh+. dostalam w ciazy antyciała w szpitalu. ale moje malenstwo i tak mialo Rh- po mnie wiec wszystko na szczescie dobrze sie skonczylo:-)

    Odpowiedz
  15. asia

    To tylko tak ładnie opisane jest jak ja 9 lat temu urodziłam córke to nawet się mnie nie pytali jaką mam grupe krwi ,a teraz planujemy drugą ciąże ,ja mam grupe krwi 0rh- a mój maż ma 0rh+.I jak weszłam na forum aż się boje skoro nie dostałam tej szczepionki co robic…

    Odpowiedz
  16. madzia:)

    hej! ja też mam ten sam problem. mam grupę krwi 0Rhujemną a mąż ma BRh+. Urodziłam córeczkę 3 lata temu, również mnie moja lekarka za niedbała i nie dostałam żadnego zastrzyka w ciąży jak i po ciąży. gdy urodziłam córcię było wszystko dobrze dostała max punktów, aż gdy pod koniec pierwszej doby wzrastała jej bilirubina, czyli,że dostała żółtaczkę w pierwszej dobie. przeżyłam koszmar , przewieżli mi ja do innego szpitala, najpierw jeszcze ochrzcili bo powiedzieli,że jest ciężki stan dziecka, zabrali mi ją a mnie nafaszerowali lekami i z zostalam sama bez dziecka , po prostu to był dla mnie koszmar co ja przechodziłam zaraz po porodzie. Dzięki Bogu wszystko jest dobrze mamy zdrową i bystra córcię, a na drugie dziecko się już oboje z mężem nie zdecydujemy bo nie chcemy nie daj Boże jeszcze raz to przechodzić,,
    Nie którzy lekarze nie po myśla co z ich niedopatrzenia moga zrobić, ile cierpienia dzieciom i ich rodzicom.
    pozdrawiam

    Odpowiedz
  17. AgnieszkA

    Przy pierwszej ciąży wszystko jest ok.
    Słyszałam ale nie wiem czy prawdą to jest,że jeśli w trakcie ciąży wystąpi krwawienie to mogą byc problemy ale tutaj zalecałabym zasięgnąc opinii lekarza.
    Panikować nie ma co. Opowiem 3 przypadki z grupą Rh – (oczywiście posiadały ją mamy).
    Moja mam przeszła 3 ciąże. Pierwsza poroniona (brak przeciwciał), druga ze mną (brak ale jak mama mam Rh- więc nic dziwnego), trzecia ciąża moja siostra Rh+ i ciąża bez zakłóceń.
    Mój przypadek też 3 ciąże. Pierwsza poszłam w ślady mamy. Po poronieniu dostałam immoglobulinę. Druga ciąża w 5 miesiącu wystąpiły przeciwciała. Synek urodził się słabiutki z chorobą hemolityczną noworodków. Została zrobiona mu transuzja wymienna i jego stan bardzo się poprawił. Natomiast przez 10 miesięcy walczyliśmy rehabilitując go ponieważ groziło mu mózgowe porażenie dziecięce. Trzecia moja ciąża zakończyła się również poronieniem i przeciwciała w moim organiźmie pojawiły się bardzo szybko (pamiętam,że przy pierwszym badaniu już były)
    Dla pocieszenia powiem,że koleżanki mam z Rh – urodziła trójeczkę zdrowych dzieciaczków.
    Powrócę do mego synka jest mega zdrowym chłopcem trenującym piłkę i koszykówkę 🙂
    Więc moim skromnym zdaniem nie ma na to reguły. Chyba trzeba mieć trochę szczęścia. Ja wirzę w to i w niedalekiej przyszłości planuję ponowną próbę zajścia w ciąże. Jedyne co możemy zrobić to słuchać lekarzy i przede wszystkim Z NIMI SIĘ KONSULTOWĆ !!!
    Pozdrawiam wszystkie mamuśki z Rh –

    Odpowiedz
  18. Anonim

    witam ja mam grupe krwi ARh- a moj partner ARh+ planujemy dzidziusia ale boje sie bo mamy konflikt ale nie wiem czy napewno prosze pomocy

    Odpowiedz
  19. jaska

    ania co do waszej gr krwi to dziecko moze odziedziczyc gr krwi tylko i wylacznie po rodzicach jesli ojciec ma gr 0 rh plusa a ty rh – to dziecko nie moze miec brh – najwidoczniej to nie jego dziecko

    Odpowiedz
  20. M.

    Mnie interesuje przede wszystkim czy można sprawdzić grupę krwi dziecka, kiedy ono jeszcze jest w brzuchu….

    Odpowiedz
  21. Ania

    Witam! Mam pytanie- jeżeli ojciec ma grupę krwi '0′ rh+, a ja A rh_, czy możliwe jest aby dziecko miało grupę B rh_????

    Odpowiedz
  22. Anonim

    Miałam dziewczynki robione porzeciwciała i nie wykryto ich u mnie wiec jestem spokojna :):) z Dzidzia jest wszystko wporzadku:) a podkreślam ze mam krew brh- partner A+ i jest ok:):) takze głowy do gory nie zawsze konflikt oznacza jakies zagrozenie dla dziecka:) Trzymam kciuki za wszystkie przyszłe mamy;****

    Odpowiedz

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.