W II kwartale możliwość obserwacji otoczenia jest już duża. Dziecko coraz więcej spostrzega i zapamiętuje. W czwartym miesiącu życia wyraźnie poznaje już matkę, w następnych zaczyna odróżniać osoby znane od obcych.
Dziecko żywo interesuje się tym, co dzieje się dookoła. Bacznie obserwuje, poznaje przedmioty za pomocą wszystkich zmysłów. Jakże prosta i prymitywna może nam się wydawać zabawa niemowlęcia – chwytanie, oglądanie, potrząsanie, wkładanie do ust zabawek (zabawę tę nazywamy manipulacją niespecyficzną) – a jak bogate daje ona dziecku doświadczenia. Taka manipulacja jest niczym innym, jak dokładnym poznawaniem cech przedmiotu. Dzięki niej w pamięci dziecka zostaną zarejestrowane informacje o tym przedmiocie. Później, nawet będąc dorosłym, wykorzystujemy doświadczenia z tego okresu. Widząc np. jakiś metalowy przedmiot nie musimy go dotykać czy brać do ust, aby móc powiedzieć, że jest on prawdopodobnie ciężki i twardy. Z tego też względu ogromnie istotne jest dawanie dziecku do zabawy – poznawania przedmiotów różniących się kształtem, wielkością, kolorem, tworzywem.
„Wypowiedzi” dziecka w II kwartale to w dalszym ciągu głużenie – gruchanie, ale jest ono znacznie bardziej bogate niż w poprzednim okresie. Pojawia się wiele nowych dźwięków – samogłosek, spółgłosek. Gruchając, dziecko moduluje głos, tworzy jakby melodię. Około szóstego miesiąca życia zaczyna się tzw. gaworzenie właściwe. Jest to gaworzenie sylabami. Pierwsze „mama”, „tata” zjawia się właśnie w tym okresie, ale nie jest to jeszcze właściwe nazywanie. Dopiero później, najczęściej w IV kwartale, słowa te mają już swoje znaczenie, kierowane są do odpowiednich osób. Jeżeli zauważymy, że u naszego dziecka wyraźnie opóźnia się gaworzenie sylabami, jego wokalizacja jest uboga i długo utrzymuje się na etapie głużenia, należy przede wszystkim sprawdzić, czy dziecko dobrze słyszy (np. czy odwraca głowę na nasz głos, na dźwięk dzwonka, którego nie widzi). Dzieci głuche głużą podobnie jak dzieci słyszące, nie potrafią jednak wypowiadać sylab.
Wskazówki wychowawcze na drugi kwartał życia niemowlęcia – czyli od 4 do 6 miesiąca życia
- Należy podawać dziecku przedmioty o różnych cechach: twarde-miękkie, zimne-ciepłe, szorstkie-gładkie.
- Trzymając dziecko na kolanach, przy stole, pokazujemy mu zabawki: kładźmy je na stole, przesuwajmy, starajmy się zainteresować nimi dziecko.
- Ważne jest w tym okresie, aby dziecko miało stały kontakt z tymi samymi osobami.
- Wołajmy dziecko po imieniu z różnych stron pokoju.
- Pozwólmy dziecku oglądać swoje odbicie w lustrze.
- Biorąc dziecko na ręce, pokazujemy i opowiadamy o tym, co się dzieje za oknem.
- W dalszym ciągu rezygnujemy z oglądania telewizji w obecności dziecka, natomiast można słuchać z nim cichej muzyki.
- Co pewien czas zmieniajmy zestaw zabawek.
- Należy pobudzać, zachęcać dziecko do gaworzenia, naśladować dźwięki przez nie wypowiadane, wielokrotnie je powtarzać.