Trzeci rok życia zamyka okres, który nazywamy wczesnym dzieciństwem. Nie wnosi pozornie żadnych rewelacji w postaci nowych form aktywności ruchowej dziecka, jednakże czynności, takie jak chodzenie, mówienie, samoobsługa, zabawa, tak dalece doskonalą się, że nabierają nowych wartości i nowego znaczenia.
Dziecko, które kończy trzy lata dobrze świetnie odnajduje się już w swoim środowisku. Jego wiedza o otaczającym świecie wzbogaciła się na tyle, że nie ma problemu ze swobodnym poruszaniem się, ponadto chętnie pokazuje przeróżne formy aktywności ruchowej. Kontrola i stała asekuracja nie jest już potrzebna: sprawność i precyzja ruchów rąk wykształciła się na tyle, że trzylatek ma możność celowego i efektywnego oddziaływania na przedmioty codziennego użytku, ale również świetnie wykorzystuje przeróżne przedmioty do zabawy. Mowa jest u takiego dziecka narzędziem swobodnie wykorzystywanym do informowania otoczenia, ale również zadawania lawiny pytań. Trzeci rok życia dziecka jest tzw. wiekiem pytań.

Trzylatek jest samodzielny w zakresie samoobsługi. Samodzielnie organizuje sobie zabawę i współdziała w niej z innymi dziećmi, których towarzystwa zaczyna aktywnie poszukiwać. Zabawę, która jest główną formą działalności dziecka, obserwuje się we wszystkich jej postaciach. Zabawa dziecka to nie tylko rozrywka, lecz także jego nauka i praca (jak moglibyśmy w cudzysłowu nazwać te aktywności), to jeden z czynników pobudzających rozwój psychiczny i ruchowy dziecka.

Trzeci rok życia to również okres intensywnego rozwoju i ujawniania się cech osobowości dziecka. Łatwiej nam kierować tym rozwojem oraz wychowywać dziecko, ponieważ mamy możliwość słownego oddziaływania na jego zachowanie. Rozumie ono nasze polecenia, perswazje, wyjaśnienia i reaguje na nie. Jednakże w tym czasie pojawiają się też reakcje przekory, negatywizmu (wszystko na nie). Z tych względów okres ten, wymagający wyrozumiałości i cierpliwości ze strony dorosłego, nazywamy okresem uporu, przekory i negowania wszystkiego.

Dojrzałość umysłowa, ruchowa, emocjonalna i społeczna osiąga ten stopień, przy którym dziecko, bez szkody, a natomiast z korzyścią dla dalszego rozwoju, może opuścić swoje naturalne środowisko, jakim jest rodzina, zacząć przebywać w środowisku oddziałującym wychowawczo w sposób systematyczny i zamierzony w przedszkolu. Osiąga zatem ten stopień rozwoju, który można by nazwać dojrzałością przedszkolną.