Jak poznać po płaczu, co dzieje się z dzieckiem i jakie są jego potrzeby? Sposób płaczu, wydawane przez dziecko dźwięki pomogą nam odpowiedzieć na to pytanie.

Pierwsza zasada, od której należy zacząć – kiedy dziecko płacze, nie wolno nim potrząsać, nerwowo huśtać wózkiem, w którym leży. Jeśli nasza frustracja i bezradność zaczyna nas samych denerwować, należy wpierw samemu się uspokoić, zostawić na chwilę dziecko z inną osobą dorosłą.

Przyczyny płaczu dziecka, różne rodzaje płaczu i charakterystyka:

• Płacz ze zmęczenia jest nieregularnym marudzeniem, zawodzeniem, stający się coraz dłuższy, przechodzi w płacz bardzo intensywny. Zmęczone dziecko wygina się, ziewa, macha rękami i kopie, po wzięciu na ręce odwraca się w kierunku matki. Dziecko należy wziąć na ręce, uspokoić, wyciszyć otoczenie, można lekko głaskać po głowie.
• Przegrzanie – dziecko jest spocone, ma przyspieszony oddech, ma czerwoną skórę. Płacz z przegrzania jest marudzeniem przypominającą zadyszkę, przechodzi w płacz. Dziecko należy przenieść do chłodniejszego miejsca, zmierzyć gorączkę, zdjąć nadmiar ubrania.
• Zimno – płacz z zimna jest głośny, drży przy tym dolna warga dziecka. Dziecko ma gęsią skórkę, chłodne plecy, może drżeć a skóra przy dużym wychłodzeniu może mieć bladą skórę. Należy przytulić, owinąć kocem, przenieść do cieplejszego pomieszczenia.
• Dziecko, które chce być wzięte na ręce i przytulone, wydaje przywołujące dźwięki, miauczące, przechodzące w popłakiwanie. Jeśli przyczyną jest potrzeba bliskości, płacz ten ustaje po wzięciu na ręce.
• Płacz długi i intensywny przypominający płacz przemęczonego dziecka może świadczyć o nadmiarze bodźców zewnętrznych. Dziecko macha rękami, usiłuje się odwrócić od źródła światła i wszystkich będących w pobliżu osób. Dziecko należy uspokoić, zlikwidować pobliskie źródła męczących dźwięków, zadbać o zmniejszenie ruchu w pobliżu dziecka.
• Strach – gwałtowny rozpaczliwy płacz. Dziecko może się przestraszyć hałasu lub nagłej zmiany pozycji. Dziecko należy przytulić, nie podrzucać, nie huśtać, nie potrząsać
• Ruchy jelit – popłakiwanie podczas karmienia, chrząknięcia. Wymachiwanie rączkami i prostowanie nóg. Należy zmienić pozycję podczas karmienia, może pomóc delikatny masaż brzucha.
• Ból – jeśli dziecko męczą gazy, płacz w takim wypadku jest nagły, między kolejnymi krzykami maluch wstrzymuje oddech (niekedy). Ciało dziecka jest usztywnione, napięte, maluch podnosi nóżki i wykrzywia buzię. Dziecko należałoby potrzymać w pozycji pionowej. Może pomóc również poklepywanie po plecach lub ciepły okład z pieluszki.
• Płacz wynikający z głodu – głodne dziecko lekko pokasłuje z tylnej części gardła, następnie rozpoczyna się już właściwy płacz „łaa-łaa-łaa”. Dziecko oblizuje się, wkłada rączki do ust, przekrzywia głowę. Dziecko należy nakarmić.