Czkawka jest spowodowana gwałtownymi skurczami mięśni przepony pod wpływem nadmiernego pobudzenia nerwu przeponowego.

Występuje ona szczególnie często u nadpobudliwych niemowląt, bywa też spotykana u starszych dzieci w razie zadziałania bodźców silnie pobudzających układ nerwowy, np. gwałtowny i głośny śmiech lub krzyk.

Czasem czkawka występuje przy szybkiej zmianie temperatury otoczenia na zimną np. podczas rozbierania dziecka do kąpieli lub odwrotnie, na ciepłą, co zdarza się raczej u starszych dzieci, przy piciu gorących płynów. Sporadycznie występującą czkawkę możemy zbagatelizować; u dzieci starszych próbujemy nagle zwrócić ich uwagę na bardzo absorbujący szczegół. Tylko czkawka trwająca długo i nawracająca uporczywie może wymagać stosowania leków uspokajających, przepisanych przez lekarza, co poprzedzone jest diagnozą i wyeliminowaniem jakiś anomalii anatomicznych, które również mogą być przyczyną nawracającej czkawki.

Pewnie sami pamiętamy z dzieciństwa, że w okresie tym często czkawka nas „dopadała”. Przeważnie nie jest ona objawem niczego niepokojącego, lecz występuje z przyczyn wyżej podanych.