Noworodki urodzone z ciąży mnogiej wykazują często niedobory ciężaru ciała, czasem nawet wzrostu (tzw. objawy dystrofii) wskutek niedożywienia w okresie życia płodowego.
Ich ciężar urodzeniowy jest niższy niż wynikałoby to z okresu trwania ciąży. Ponadto ciąża mnoga często kończy się porodem przedwczesnym i dziecko w tych wypadkach jest również wcześniakiem.
Nakładanie się tych dwu cech jednocześnie stwarza szczególne trudności w rozwiązywaniu problemu żywienia tej grupy dzieci. Wykazują one w porównaniu z noworodkami donoszonymi, urodzonymi z prawidłowym ciężarem ciała, zwiększone zapotrzebowanie na energię i składniki pokarmowe: białko, tłuszcz, węglowodany, składniki mineralne i witaminy.
To zwiększone zapotrzebowanie jest z jednej strony związane z koniecznością uzupełniania niedoborów powstałych w okresie życia płodowego, z drugiej strony z szybkim tempem wzrostu wcześniaków, porównywalnym z tempem wzrostu płodu.
Zazwyczaj nie karmimy wcześniaka częściej niż 7 razy na dobę, w odstępach trzygodzinnych między posiłkami, z 6-godzinną przerwą nocną. Karmienie nawet najmniejszych i najsłabszych wcześniaków w 4-godzinnych odstępach jest uzasadnione prawami fizjologii przewodu pokarmowego. U wcześniaków w pierwszym okresie życia zdolność trawienia soków żołądkowych jest obniżona w porównaniu ze zdolnością trawienną niemowląt. Pokarm naturalny zatrzymuje się w żołądku wcześniaka najmniej 2.5 godziny a mieszanki z mleka krowiego najmniej 3 godziny.
Udowodniono, że czas przebywania pokarmu w żołądku nie skraca się przy podawaniu mniejszych porcji. Często karmienie nawet niewielkimi porcjami pożywienia powoduje zaburzenia w prawidłowym rytmie czynności ruchowych i trawiennych przewodu pokarmowego, następuje przepełnienie żołądka i wymioty. Ustrój wcześniaka potrzebuje do swego prawidłowego dojrzewania warunków jak najbardziej zbliżonych do tych, które miał w łonie matki, a głównie spokoju i snu. Regularne, 7-razowe karmienie zapewni mu spokój i pozwoli łatwiej przystosować się do otaczającego świata, przez wypracowanie odpowiednich odruchów warunkowych.
Przy regularnym karmieniu wytwarza się nawet u bardzo małych wcześniaków odruch warunkowy,, na czas”. W wyznaczonych godzinach karmienia zjawia się uczucie głodu, objawiające się najpierw szukaniem pokarmu i ssaniem piąstki, a w razie niezaspokojenia głodu – krzykiem. Objawy te występują wyraźnie około 2 – 3 tygodnia życia i potwierdzają dobre rokowanie, świadcząc o tym, że dziecko przeżyło szczęśliwie okres adaptacji i wstąpiło w okres intensywnego wzrostu. Dowodzi tego także jednoczesny przyrost ciężaru ciała.
Z obserwacji najmniejszych wcześniaków również wynika, że siły tych dzieci w okresie pierwszych 2 – 4 tygodni są jakby w okresie uśpienia. Gdy minie okres tzw. żółtaczki fizjologicznej, dzieci te przechodzą w stan dużej aktywności, co wyraża się zwiększoną ruchliwością, lepszym przystosowaniem się do zmiennych warunków środowiska zewnętrznego, dobrym łaknieniem i szybkim przyrostem ciężaru ciała. Zapotrzebowanie na kalorie i na poszczególne składniki pokarmowe w tym okresie szybko wzrasta.
Od siódmego dnia życia należy dzieciom podać witaminę C w ilości 50 mg na dobę i witaminy B (dawka zapisana przez lekarza). Dla zapobieżenia krzywicy od drugiego tygodnia obowiązkowo podaje się preparat witaminy D3. Ze względu na szybsze tempo wzrostu wcześniaka i związane z tym większe zapotrzebowanie – dawki codzienne witaminy D3 są wyższe niż dla dziecka donoszonego i wynoszą około 2000 – 4000 j./dobę. Dawkę wszystkich zestawów witamin regulować powinien pediatra opiekujący się dzieckiem.
Od ósmego tygodnia życia podaje się dziecku żelazo, ponieważ wcześniaki przychodzą na świat bez zapasu tego pierwiastka. Profilaktyka ta jest konieczna, w przeciwnym razie wcześniak szybko zapada na niedokrwistość. Dawkę żelaza ustala lekarz.
Miarą właściwego postępowania z wcześniakiem jest tempo przyrostu ciężaru ciała. Dzieci z niskim ciężarem powinny być ważone codziennie, nie osiągają zwykle swojego ciężaru urodzeniowego przed upływem trzeciego tygodnia życia. Nie powinno to niepokoić rodziców, gdyż tygodniowy przyrost ciężaru ciała w tym czasie wynosi 120 – 150 g.
Większe wcześniaki powinny być ważone 2 razy w tygodniu. Zbyt szybki lub gwałtowny wzrost ciężaru w pierwszych tygodniach życia powoduje, że w następnym okresie ciężar nie zmienia się, a nawet może nastąpić spadek.